CÁC THÔNG SỐ KHI SỬ DỤNG ACQUY BẠN PHẢI NẮM RÕ!!!

CÁC THÔNG SỐ KHI SỬ DỤNG ACQUY BẠN PHẢI NẮM RÕ!!!

- Là một khách hàng, chúng ta sẽ rất băn khoăn khi chọn mua Acquy, đặc biệt là các dòng Acquy chì. Hoặc là "tín thác" hết vào "lương tâm" của người bán, hoặc chọn thương hiệu rồi ưng ý lựa chọn vài sản phẩm bất kì rồi... trả tiền!

- Cũng do không biết cách kiểm tra Acquy như nào là tốt, như nào không đạt yêu cầu mà nhiều người cứ bị lừa! Dễ bị lừa nhất là cứ mở thiết bị ra, thấy trong đó gắn Acquy nào thì phải tìm bằng được cái giống như thế mới chịu (Bảo là mua cái khác gắn không được, hoặc không hoạt động, hoặc ảnh hưởng xấu cho thiết bị, hoặc bị hù dọa gắn loại khác gây nổ bùm!...). Tuy nhiên, chúng ta nên là những người mua hàng thông minh. 

- Chúng ta cần biết rằng, sản xuất Acquy chì acid thì không quá khó, nhưng ảnh hưởng rất lớn đến môi trường và sức khỏe người lao động. Do vậy, những nước phát triển họ không có chính sách hỗ trợ nhiều cho doanh nghiệp sản xuất. Việt Nam hiện nay là một "bãi đáp" cho những doanh nghiệp này. Khi những gì trong nước đã dễ dàng làm ra được và nó có ảnh hưởng xấu đến môi trường sau khi sử dụng (rác thải nguy hại) thì chính sách đánh thuế cao vào việc nhập khẩu những mặt hàng này có thể gọi là ... tất yếu! Đây là mấu chốt của vấn đề. Thuế nhập khẩu Acquy acid chì (Thành phẩm) hiện tại là trên 25%. Cộng thêm phí vận chuyển, phí xếp dỡ, lãi suất ngân hàng, thuế GTGT, và rủi ro bảo hành....Và giá thành hàng nhập khẩu chính thống thường có giá bán bằng ... 2 lần cùng mặt hàng sản xuất trong nước. Đó là lý do ít người đứng ra nhập khẩu ắc quy riêng lẻ (Không kèm ups) về để bán?!

- Vì rất ít người có thể kiểm tra cái mình cần mua và cũng có rất nhiều người "cố chấp" đi tìm cho bằng được cái giống y hệt trong thiết bị mới chịu mua, nên nhiều người bán (rất nhiều) tìm mọi cách để ... "kiếm chác". Thông thường là lừa gạt bằng cách dùng ắc quy đã qua sử dụng để bán như hàng mới. Sau khi chỉnh sửa, tân trang, đóng lại date, vuốt cho đầu cực mịn màng là có ngay 1 ắc quy "mới cứng". Một kiểu nữa là mua Acquy sản xuất trong nước rồi thay đổi thông số tem mác, và thay vào đó là một cái tên cực kỳ hoành tráng rất giống Nhật Bản - cái này gọi là "kéo lụa"! Tréo ngoe là, rất nhiều bạn (cả người mua lẫn kẻ bán) lại nhiệt tình tiếp tay cho cái kiểu này. Hậu quả là tiền mất tật mang!

- Chính vì vậy, để kiểm tra một Acquy còn tốt hay không cần dựa vào các thông số đi theo sau: Nội trở và điện áp của Acquy.

- Các hãng sản xuất ắc quy thường có một File PDF nêu bật tất cả các thông số của Acquy đó - gọi là Datasheet. Trong phần Datasheet này, các bạn sẽ tìm ra thông số về I.R (Internal Resistance - Nội Trở) và V (Voltage - Điện áp). Về giá trị nội trở, sản phẩm của nhà sản xuất thông thường phải nhỏ hơn giá trị công bố trong Datasheet (giá trị nội trở càng nhỏ càng tốt). Ví dụ, Acquy 12V - 36Watts (12V - 9Ah) là loại dùng phổ biến nhất trong các loại UPS hiện hành, có giá trị nội trở tại 1Kz là < 14mΩ (Mili Ohm) hoặc với Acquy 12V - 7.2Ah (28Watts - 15Min) thì giá trị nội trở tại 1Kz < 22mΩ. Sau một thời gian sử dụng (tùy thuộc rất nhiều yếu tố như nhiệt độ môi trường, cơ chế nạp xả, bảo trì ...), chỉ số nội trở sẽ tăng lên. Kiểm tra nội trở Acquy định kỳ cũng là một giải pháp để đảm bảo cho UPS hoạt động hiệu quả, tránh được rủi ro đáng tiếc và đặc biệt là tránh cái kiểu khi nào cúp điện mới biết! Nếu điều kiện kinh tế cho phép, thì nên thải loại và thay Acquy mới khi giá trị nội trở vượt quá 50% so với giá trị xuất xưởng (Đối với những UPS lớn có tính chất quan trọng), và vượt quá 80% với những UPS nhỏ lẻ. 

- Lại thông tin thêm về chỉ số điện áp (V). Với dãy điện áp 12V (Người ta hay gọi là bình 12V ... xx Ah), khi nạp đầy điện cho Acquy, thì chỉ số điện áp thông thường là từ 12.9VDC ~ 13.2VDC. Khỉ xả (Discharge) hết điện - xả sâu (Deep Discharge), thì điện áp của Acquy còn lại khoảng 9.6VDC (Xả thông thường chỉ dừng lại ở mức 10.8VDC hoặc 10.5VDC). Tuy nhiên, nếu chỉ dùng đồng hồ đo điện áp thông thường để đo áp của Acquy thì hầu như không nói lên được điều gì cả. Vì khi Acquy mất khả năng phóng điện, áp vẫn có thể còn đủ. Kiểm tra tạm thời trong trường hợp này (Nếu không có máy đo nội trở) có thể kết hợp giữa vừa đo điện áp vừa phóng điện cho Acquy (Với tải hơn 50% dung lượng phóng của Acquy), nếu điện áp khi có tải vẫn > 12VDC thì đó là một sản phẩm tốt. Đó là bước đầu. Quy trình kiểm tra Acquy thông thường là nạp và xả 100% với 5 lần liên tục và Acquy vẫn còn giữ được "điện áp và dòng xả" thì mới gọi là ổn!

- Khi chúng ta nói về sự kết hợp giữa chỉ số nội trở và điện áp. Nếu Acquy được lắp vào UPS một cách riêng lẻ thì hai chỉ số điện áp và nội trở không ảnh hưởng nhiều (Chúng ta đang nói tới Acquy đạt quy chuẩn)  - vì thiết kế sản phẩm đã phù hợp với các ứng dụng như vậy. Tuy nhiên, khi phải làm việc "theo từng bộ gồm nhiều Acquy" (mắc nối tiếp nhiều hơn 1 Acquy - Tăng điện áp - Không tăng dung lượng bình Acquy ) thì sự "cộng hưởng" và "liên kết" phải được chú ý cẩn thận. Bạn có thể xem hình minh họa ngay dưới đây để thấy được tầm quan trọng trong việc phối hợp nhóm:

- Chúng ta cần biết rõ, một lô Acquy được sản xuất ra (ví dụ là 1000 chiếc) thì không phải cái nào cũng giống như nhau. Cùng kiểm tra một lô 20 chiếc Acquy về chỉ số điện áp và chỉ số nội trở sẽ cho bạn kết quả. Vậy thì làm thế nào? Đây là sự cần thiết phải có cho một tổ hợp - xếp lớp (class). Việc phân loại theo lớp này sẽ làm giảm rủi ro của cả tổ hợp ắc quy trong khi vận hành. Theo nguyên lý mắc nối tiếp (in-series), một Acquy trong dãy nối tiếp hỏng có thể làm hỏng cả một bộ Acquy. Các bạn có thể kiểm chứng việc này một cách dễ dàng bằng cách tiếp cận với những UPS hỏng Acquy. Ví dụ một UPS 10kva có điện áp charge là 240VDC (tương đương với 20 chiếc ắc quy 12VDC mắc nối tiếp) - khi đo kiểm cả bộ Acquy này, sẽ có kết quả là có những bộ còn sống và có (những) bộ đã hỏng. Tới đây thì hẳn các bạn đã thấy sự cần thiết phải phân loại rồi chứ? Vậy việc phân loại này như thế nào?

- Có thể phân loại thành nhiều lớp tùy theo mức độ quan trọng của tổ hợp Acquy. Thường thì mình chia làm 4 lớp.

- Ví dụ cụ thể với Acquy 12V - 5Ah (WP5 - 12). Nội trở cho phép xuất xưởng với model này là < 19mΩ tại 1Kz. Giả định rằng, chúng ta cần 20 Acquy cho 1 bộ sản phẩm cùng 1 loại A. và số lượng ắc quy cần phân loại đang có trong tay là 100 chiếc (đạt chuẩn xuất xưởng), thì ta có thể phân loại theo p2 sau:

+ Lớp A: 20 chiếc

Điều kiện 1: 16mili Ohm

Điều kiện 2: 13V <Điện áp - Voltage< 13.20

+ Lớp B: 30 chiếc

Điều kiện 1: 16.5mili Ohm

Điều kiện 2: 12.90V <Điện áp - Voltage< 13.00

+ Lớp C: 25 chiếc

Điều kiện 1: 17mili Ohm

Điều kiện 2: 12.80V <Điện áp - Voltage< 12.90

+ Lớp D: 25 chiếc

Điều kiện 1: 18mili Ohm

Điều kiện 2: 12.80V <Điện áp - Voltage< 12.90
 

(Sưu tầm và biên soạn)